Verslag Dag van het Familiebedrijf 2025

OPVOLGING : 8 BEST PRACTICES

Opvolging is hét sleutelmoment in de levenscyclus van een familiebedrijf — complex, emotioneel, maar ook een kans op vernieuwing en groei. Dat bleek op de Dag van het Familiebedrijf, georganiseerd door Het Familiebedrijf. Een succesvolle overdracht vraagt tijd, transparantie, structuur en vertrouwen, leerden sterke getuigenissen van familiebedrijven als Torfs, Aertssen Group, Group Joos en Ardo.

In een volgelopen Handelsbeurs in Gent opende Jozef Lievens, stichter van Het Familiebedrijf, met enkele belangrijke tendensen in opvolging. Tot 2030 duurt de opvolgingsgolf verder : liefst 56,6 % van de familiebedrijven zal in die periode de leiding overdragen. Opvallend cijfer, voor het eerst in de geschiedenis ligt het percentage van een mogelijke verkoop aan derden hoger (47,7%) dan een familiale overdracht (45,6%).

Best practices

Het aanwezige publiek kon zich dan ook laven aan de sterke getuigenissen van enkele familiebedrijven die hun transitie reeds achter de rug hebben. Een samenvatting van hun best practices als inspiratiebron luidt dan ook als volgt.

1. Begin op tijd en denk aan de lange termijn

Start ruim vóór de effectieve overdracht met nadenken over opvolging.
Gebruik die tijd om te leren, te rijpen en om alle generaties klaar te stomen.
Zie opvolging ook als een proces, niet als een gebeurtenis.
“Je herstelt het dak best terwijl de zon nog schijnt.”

2. Zorg voor duidelijke structuren: governance is goud waard

Vrijwel alle sprekers beklemtoonden het belang van familiale governance:
Familiecharters met duidelijke afspraken, familiefora om alle generaties betrokken te houden.
Formele raden van bestuur met externe leden, en ook een duidelijke rolverdeling tussen familie, bestuur en management.
“Door alles vooraf te bespreken, hoefden we niet meer te discussiëren wanneer het moment daar was.”

3. Zorg voor een gedragen beslissing

Gevoelige thema’s (rolverdeling, ambities, aandelen, exit) moeten benoemd worden.
Betrek daarbij best een externe begeleider, om op die manier de neutraliteit te bewaren.
Laat emoties toe, maar zorg voor een gedragen beslissing.
“Een beslissing die niet door iedereen gedragen is, is geen goede beslissing.”

4. Gebruik assessments als objectieve bouwsteen

Assessments brengen sterktes, groeipotentieel en ontwikkelnoden van opvolgers in kaart.
Ze helpen moeilijke keuzes objectiveren (wie is klaar, welke rol past bij wie).
De opvolger voelt zich erkend en krijgt richting via een ontwikkeltraject.
“Een assessment is geen examen, maar een kompas voor groei.”

5. Gun opvolgers tijd en vertrouwen

Geef opvolgers ruimte om hun eigen stijl te vinden. Bied advies enkel wanneer daarom gevraagd wordt. Organiseer een geleidelijke transitie, waar het kan. Bijvoorbeeld via de installatie van co-CEO-modellen.
“Tijd, vertrouwen en beschikbaarheid — dat zijn de drie sleutels voor een geslaagde overdracht.”

6. Overweeg extern leiderschap wanneer dat beter past

De familie Haspeslagh (Ardo) koos bewust voor een externe CEO toen de ‘next gen’ nog niet klaar was. Vertrek van de vraag: “Wat heeft het bedrijf nu nodig?”, niet: “Wie wil het?”
Externe CEO’s werken best als er een solide governance en duidelijk mandaat is.
“Een externe CEO rijdt met jouw wagen — zorg dat hij weet waar hij naartoe mag, maar laat hem ook rijden.”

7. Blijf het familie-DNA bewaken, ook bij groei of externe partners

Groei hoeft het DNA niet te verdringen. Waarden als nuchterheid, menselijkheid en weerbaarheid blijven het kompas.
“We nemen enkel bedrijven over als 80% van het DNA overeenkomt met het onze

8. Loslaten is even belangrijk als overnemen

Een rode draad bij alle families: oudere generaties moeten echt stoppen wanneer ze stoppen.
Nieuwe generaties moeten durven sturen, maar met respect voor het verleden.
“Overdragers moeten durven loslaten, opvolgers moeten durven vragen.”

Terug naar het overzicht

Opvolgersscan

Als eigenaar/bedrijfsleider van je familiebedrijf heb je wellicht het liefst dat één of meerdere kinderen op een bepaald moment het roer overnemen.

Maar hoe bepaal je als ouders objectief of je kinderen hiervoor aangewezen zijn? Patrick De Schutter ontwierp hiervoor de Opvolgersscan.

Een niet-familiale CEO: zes aandachtspunten

Samenwerken met een niet-familiale CEO loopt niet steeds van een leien dakje.

Jozef Lievens stipt 6 factoren aan die het aantrekken van en de samenwerking met een externe CEO kunnen maken of kraken.

Meer weten?

Vier soorten governance in het familiebedrijf

Er wordt vaak beweerd dat governance in familiebedrijven complexer is dan in niet-familiebedrijven. Dat is ongetwijfeld juist. De oorzaak hiervoor is te vinden in het feit dat een familiebedrijf bestaat uit een aantal componenten die elk een aparte soort governance vereisen.

Volgens Jozef Lievens zijn er vier soorten governance vereist :

  • ownership governance
  • business governance
  • family governance
  • wealth governance
Lees meer

Raad van bestuur of raad van advies

Veel familiale ondernemers stellen zich de vraag of ze beter met een echte raad van bestuur of met een raad van advies van start gaan. Volgens Sofie Lerut hebben beide pistes zekere voordelen, maar er zijn belangrijke verschillen.

Lees meer