Opvolging: verkopen is beter dan schenken

Jozef Lievens

Op het vlak van onderzoek inzake familiebedrijven gooit het Research Center for Entrepreneurship and Family Firms van de Hasseltse Universiteit de jongste jaren hoge ogen. Er werden heel wat doctoraten geproduceerd die vaak verfrissende inzichten in de wereld van het familiebedrijf bieden. Vooral op het vlak van financiering en governance van familiebedrijven – niet toevallig de voorkeurdomeinen van bezieler professor Wim Voordeckers - wordt sterk onderzoekswerk afgeleverd.

Het jongste doctoraat in de rij is van Ellen Janssen, die de prestaties van familiebedrijven na een bedrijfsoverdracht onderzocht. Een kleine 350 familiebedrijven namen deel aan het onderzoek.

Zoals bekend bestaan er globaal beschouwd twee manieren om een familiebedrijf over te dragen: de opvolger kan het familiebedrijf kopen of hij kan het krijgen door middel van een schenking.

Ellen Janssen stelde vast dat de prestaties van het familiebedrijf na de overdracht gevoelig verschillen naargelang de opvolger het familiebedrijf kocht of kreeg. Familiebedrijven die verkocht werden aan de volgende generatie presteerden gevoelig beter, terwijl na een schenking een lichte daling in de financiële prestaties genoteerd werd. De onderzoekster geeft hiervoor drie verklaringen. Bij gekochte ondernemingen is de aandeelhoudersstructuur vooreerst minder diffuus waardoor een krachtige aansturing mogelijk wordt. In tweede instantie is men minder gehecht aan bedrijfstradities. Ten slotte werd de koopprijs meestal geleend en is er een grotere terugbetalingslast, waardoor de opvolgers meer gefocust zijn op het behalen van korte termijn financiële rendementen. Dit laatste bevordert dan weer de bedrijfsprestaties.

Het is niet verwonderlijk dat een andere conclusie van het onderzoek luidt dat opvolgers die kopen een hoger ondernemend vermogen vertonen dan wie de aandelen krijgt. Volgens Janssen kunnen de kopers zich losrukken van het conservatieve gedachtengoed van de vorige generatie en bijgevolg hun eigen stempel drukken op het familiebedrijf. Hierdoor zal meer de nadruk gelegd worden op innovatie, het nemen van risico’s en een proactieve houding.

Het onderzoek leidt tot paradoxale conclusies. Waar de overdragers er menen goed aan te doen om de opvolgers niet te belasten met zware bankleningen, blijkt dat het familiebedrijf minder goed af is met een schenking. Dit biedt zeker verdere stof tot nadenken.

Jozef Lievens
Roots Advocaten

EHSAL Management School

Terug naar het overzicht

Opvolgersscan

Als eigenaar/bedrijfsleider van je familiebedrijf heb je wellicht het liefst dat één of meerdere kinderen op een bepaald moment het roer overnemen.

Maar hoe bepaal je als ouders objectief of je kinderen hiervoor aangewezen zijn? Patrick De Schutter ontwierp hiervoor de Opvolgersscan.

Een niet-familiale CEO: zes aandachtspunten

Samenwerken met een niet-familiale CEO loopt niet steeds van een leien dakje.

Jozef Lievens stipt 6 factoren aan die het aantrekken van en de samenwerking met een externe CEO kunnen maken of kraken.

Meer weten?

Vier soorten governance in het familiebedrijf

Er wordt vaak beweerd dat governance in familiebedrijven complexer is dan in niet-familiebedrijven. Dat is ongetwijfeld juist. De oorzaak hiervoor is te vinden in het feit dat een familiebedrijf bestaat uit een aantal componenten die elk een aparte soort governance vereisen.

Volgens Jozef Lievens zijn er vier soorten governance vereist :

  • ownership governance
  • business governance
  • family governance
  • wealth governance
Lees meer

Raad van bestuur of raad van advies

Veel familiale ondernemers stellen zich de vraag of ze beter met een echte raad van bestuur of met een raad van advies van start gaan. Volgens Sofie Lerut hebben beide pistes zekere voordelen, maar er zijn belangrijke verschillen.

Lees meer