De cursus Adviseur Familiebedrijven die het Instituut voor het Familiebedrijf al vele jaren organiseert in samenwerking met de EHSAL Management School is erg interactief. Aan de cursisten wordt gevraagd om de leerstof aan de hand van een eigen case te illustreren. Ook dit jaar passeerden zowat alle problemen die in familiebedrijven kunnen opduiken de revue: conflicten over opvolging en over vergoedingen, manke communicatie, betwistingen over eigendom en zoveel meer. Aan de kandidaat-adviseurs wordt ook gevraagd hoe zij de voorliggende problematiek zouden aanpakken. De overgrote meerderheid suggereert dat de redactie van een familiaal charter wel eens de oplossing zou kunnen bieden.
Hier doet zich een merkwaardig fenomeen voor. Mede onder de impuls van het Instituut voor het Familiebedrijf is de belangstelling voor het familiaal charter de jongste jaren spectaculair gestegen. Iedereen – bankiers, accountants en (would be) consultants allerhande – houdt er zich mee bezig. Er worden te lande aan de lopende band charters besproken en geschreven.
Nochtans moet hiervoor gewaarschuwd worden. Een conflict is een conflict en moet als dusdanig aangepakt worden. In ons boek “Betrokken eigenaars, sterke familiebedrijven” hebben we uitvoerig beschreven hoe dit moet gebeuren.Vooreerst moeten de belangen en behoeften van de conflicterende partijen in kaart gebracht worden. Vervolgens moeten deze belangen getoetst worden aan belangen en beste praktijken inzake het management van familiebedrijven. In derde instantie moeten diverse opties voor een oplossing besproken worden. Ten slotte moeten er afspraken gemaakt worden over de uiteindelijk gekozen optie.
Dit proces is iets heel anders dan de redactie van een charter. In een charter worden regels opgenomen over wat er moet gebeuren als er een conflict ontstaat. Ook worden er afspraken gemaakt over inhoudelijke thema’s zoals bijvoorbeeld vergoedingen. Dit alles is van een andere orde dan de oplossing van een conflict. Het gevaar bestaat zelfs dat de redactie van een charter een conflict toedekt. Het is immers comfortabeler om over regeltjes te spreken dan een intens, relationeel conflict vast te pakken.
Hetzelfde geldt voor opvolging. Als er zich een reëel opvolgingsprobleem voordoet, moet dat in al zijn facetten aangepakt worden.In veel gevallen is het dan te laat om een charter te schrijven.
Jozef Lievens