Samenwerken is sleutel tot succes in het familiebedrijf

Ruim 200 familiale ondernemers en bestuurders tekenden present op de ‘Dag van het Familiebedrijf’ van het IFB in Gent. De editie 2017 stond in het teken van samenwerken in het familiebedrijf. Bedrijfsleiders van Boss Paints, Ijsfabriek Strombeek en Stadsbader kwamen getuigen over hun ervaringen in de samenwerking met hun voorgangers, met hun familie en hun medewerkers.

Het Instituut voor het Familiebedrijf haalde voor deze gelegenheid professor Frederik Anseel terug uit Londen. Hij is daar sinds kort aan de slag als professor of Organisational Behaviour aan de gloednieuwe business school van het King’s College. “Een familiebedrijf is een bijzondere werkomgeving. Er is altijd een fundamentele band tussen de bedrijfsleider en zijn bedrijf, vanwege het familiale en de identiteit. De uitdaging is om een verhaal te hebben dat motiverend is voor iedereen, zowel de familieleden als de medewerkers. Je moet een visie bieden, maar alle stakeholders ook de mogelijkheid geven om hun rol te vervullen in dat verhaal. Alleen zo creëer je betrokkenheid”, aldus Anseel.

Waar familieleden samenwerken, spelen emoties uiteraard een rol. Net daarom hield de prof een pleidooi voor het betrekken van externen: “Een externe blik binnen brengen in het familiebedrijf kan om diverse redenen nuttig zijn. Om de objectiviteit te bewaren of om als mediator op te treden, bijvoorbeeld. Maar een externe adviseur of bestuurder zal ook traditionele zaken in vraag stellen, je out-of-the-box doen denken, de innovatie stimuleren…”

Stadsbader

Dominique Valcke, de CEO van Stadsbader, sprak over hoe hij stap voor stap betrokken raakte bij het beleid van de familiale groep, tot hij het bedrijf uiteindelijk ook overnam. “Het is een zeer geleidelijk proces geweest. Het begon al op jonge leeftijd. Mijn interesse voor het bedrijf was er, en ik werd daarin gemotiveerd en aangemoedigd door mijn vader. Later doorliep ik het hele bedrijf, van de werkvloer tot het dagelijkse operationele beleid.”

“Het proces van de overname is ook zeer geleidelijk verlopen. Natuurlijk was er een formeel moment met de management buy out, maar ik heb het gevoel dat voor de rest de overgang nauwelijks zichtbaar was in het bedrijf. Ik heb steeds kunnen en mogen doen wat ik wou, in zeer goede samenwerking met mijn voorganger. Dat vertrouwen is cruciaal geweest. Ik doe trouwens nog altijd een beroep op hem via de raad van advies waar hij deel van uitmaakt.”

Ijsfabriek Strombeek

Bij de Ijsfabriek Strombeek staat een driekoppig familiaal team aan het hoofd: Dieter, Sara en Jasper Soens. “Mijn grootvader heeft in het bedrijf gewerkt tot een week voor hij stierf, op 92-jarige leeftijd”, vertelde Sara. “Vrij snel daarna liet mijn vader weten dat hij de zaken anders wou aanpakken en rond zijn 65ste zou stoppen. De aankondiging gebeurde vroeg, en we hebben eigenlijk een periode van 10 jaar gehad om de opvolging voor te bereiden. Uiteindelijk hebben Dieter, Jasper en ik elk een rol opgenomen die ons lag. We hebben onze eigen verantwoordelijkheden en voelen elkaar goed aan. Samenwerken is dus geen probleem.”

Dat betekent niet dat er niet gediscussieerd wordt. “Natuurlijk zijn we het niet altijd over alles eens. Maar we geraken er wel steeds uit. Het feit dat er een zus tussen twee broers staat, is op dat vlak toch een voordeel. Ze is de rustgevende factor”, legt Dieter Soens uit. “We vinden het trouwens belangrijk om naast het werk ook onze familiale band als broer en zus te blijven behouden. We blijven samen naar concerten gaan, uitstappen doen. Zoiets is echt noodzakelijk.”

Boss Paints

Boss Paints is vandaag een familiebedrijf in de derde generatie, waar Toon Bossuyt de functie van CEO vervult. “Wij zijn een bedrijf met een complexe structuur, zeg gerust een stamboom-struikgewas. Toen mijn grootvader overleed, waren er 8 kinderen en was de opvolging niet geregeld. Elk kreeg een achtste deel en bleef aan boord. In de derde generatie zijn er daardoor nu 19 aandeelhouders, van wie er zes een rol hebben in het bedrijf. Als de vierde generatie zijn intrede maakt, zullen er meer dan 30 aandeelhouders zijn. Nu hebben we dat wel voorbereid, onder meer door een family office op te richten. Dat moet bijvoorbeeld onze kinderen laten kennismaken met het familiebedrijf en ook betrokkenheid creëren.”

Bossuyt benadrukt het belang van communicatie: “Als je met zoveel bent, moet je veel praten over wat je samen wilt doen, wat de waarden zijn en waar je trots op wil zijn. Zo hebben we bijvoorbeeld bepaald dat de waarde van ons bedrijf belangrijker is dan het rendement. We hebben die zaken ook geformaliseerd in een familiecharter zodat er geen misverstand kan bestaan. En je moet het levend houden door zowel formeel als informeel de familieleden voldoende bij elkaar te brengen. We willen echt de sfeer bewaren dat iedereen alles kan en mag zeggen aan tafel.”

Een zeer geslaagde editie

Patrick De Schutter en Jozef Lievens, de co-gedelegeerd bestuuders van het IFB, kijken tevreden terug op deze editie: “We hebben een zeer geslaagde Dag van het Familiebedrijf achter de rug. Het thema ‘samenwerken’ is actueel en nu steeds meer familiebedrijven worden overgedragen aan een volgende generatie wordt het steeds belangrijker: broers en zussen die een team vormen, neven en nichten die aantreden in het bedrijf, complexere structuren… Het is de goede samenwerking en het verantwoordelijke gedrag van de eigenaars die het succes van het familiebedrijf op de lange termijn zullen verzekeren. De getuigen die we op de Dag aan het woord hebben gehoord, sterken ons eens te meer in die overtuiging.”

Bekijk het fotoalbum van de Dag van het Familiebedrijf 2017

Terug naar het overzicht

Opvolgersscan

Als eigenaar/bedrijfsleider van je familiebedrijf heb je wellicht het liefst dat één of meerdere kinderen op een bepaald moment het roer overnemen.

Maar hoe bepaal je als ouders objectief of je kinderen hiervoor aangewezen zijn? Patrick De Schutter ontwierp hiervoor de Opvolgersscan.

Een niet-familiale CEO: zes aandachtspunten

Samenwerken met een niet-familiale CEO loopt niet steeds van een leien dakje.

Jozef Lievens stipt 6 factoren aan die het aantrekken van en de samenwerking met een externe CEO kunnen maken of kraken.

Meer weten?

Vier soorten governance in het familiebedrijf

Er wordt vaak beweerd dat governance in familiebedrijven complexer is dan in niet-familiebedrijven. Dat is ongetwijfeld juist. De oorzaak hiervoor is te vinden in het feit dat een familiebedrijf bestaat uit een aantal componenten die elk een aparte soort governance vereisen.

Volgens Jozef Lievens zijn er vier soorten governance vereist :

  • ownership governance
  • business governance
  • family governance
  • wealth governance
Lees meer

Raad van bestuur of raad van advies

Veel familiale ondernemers stellen zich de vraag of ze beter met een echte raad van bestuur of met een raad van advies van start gaan. Volgens Sofie Lerut hebben beide pistes zekere voordelen, maar er zijn belangrijke verschillen.

Lees meer